Vrouwen verdienen gemiddeld nog steeds 21% minder dan mannen. We geven hieronder 5 aanzetten om deze discriminatie stop te zetten. Want deze loonkloof is geen natuurwet maar het gevolg van maatschappelijke keuzes.
- Ga voor baremieke verloning en functieclassificatie. Een collectief onderhandeld barema op basis van functieclassificatie legt op een objectieve manier het loon vast per functie in een onderneming of een sector.
Wanneer je solliciteert is het meteen duidelijk hoeveel je zal verdienen, ongeacht of je nu man of vrouw bent. De lonen zijn voordien collectief onderhandeld voor de hele werknemersgroep. Op die manier sta je veel sterker en kan je betere loon- en arbeidsvoorwaarden overeenkomen. Als individuele sollicitant hoef je dan vooraf niet te onderhandelen met je baas. Bij individuele onderhandelingen komt meer discriminatie op basis van gender voor. Een transparant loonbeleid zorgt voor minder discriminatie. - Onbetaald werk moet ook meetellen. Een transparant baremaloon is prima, maar het lost niet iedere discriminatie op. Gemiddeld werken veel meer vrouwen deeltijds en nemen ze meer zorgtaken op. Daardoor verdienen ze minder op de arbeidsmarkt. Dat probleem wordt heel goed zichtbaar wanneer we kijken naar de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen. Die bedraagt maar liefst 28%. Dat kan zelf leiden tot regelrechte pensioenarmoede. 1 op 3 vrouwen ontvangt minder dan 750 euro pensioen stond er onlangs in De Morgen.
Dit is een regelrechte schande. Iemand die zorgtaken opneemt mag daar niet voor gestraft worden. Stel veel meer niet gewerkte periodes gelijk voor het pensioen. Ga voor een minimumpensioen van 1500 euro en verlaag het aantal nodige loopbaanjaren vrouwen om recht te hebben op een volledig pensioen. Ongelijkheid moet je ongelijk behandelen. - Meer vaderschaps/meemoederverlof nu! Vrouwen hebben disproportioneel meer problemen op de arbeidsmarkt omdat ze meer tijd nemen om voor de kinderen te zorgen of andere zorgtaken opnemen. Onze wetgeving rond zwangerschap en bevalling bevestigt dat rollenpatroon alleen maar. Vaders en meemoeders hebben maar recht op 10 dagen weg van het werk na de geboorte van een kind. De zorgtaken na de geboorte vallen zo goed als exclusief op de schouders van de moeder die 15 weken zwangerschapsverlof heeft.
Die scheeftrekking zal discriminaties alleen maar versterken. Geef je promotie aan de jongeman van 28 of de jongedame van dezelfde leeftijd? Heeft ze een kinderwens? Vrouwen hebben meer kans om carrièremogelijkheden mis te lopen. 20 dagen vaderschapsverlof zoals Hart boven Hard vraagt zou al een eerste goede stap zijn. Waar wachten we nog op? - Opwaardeer functies die vandaag in hoofdzaak door vrouwen worden uitgeoefend. Een gedeelte van de loonkloof komt er omdat vrouwen vaker in slecht betaalde en flexibele statuten zitten. Verpleging, kinderzorg, schoonmaak en ga zo maar door. Hier wordt meestal gewerkt met deeltijdse contracten en zijn traditioneel de lonen eerder laag. Een financiële opwaardering van deze jobs is de stap in de richting van het wegwerken van de loonkloof.
- Ga in Zweden wonen. Niet echt natuurlijk, of ja misschien wel – het is een heel mooi land! Maar wat we in ieder geval uit Zweden moeten importeren is hun systeem van ouderschapsverlof. Een koppel heeft daar 16 maanden ouderschapsverlof. Elk van de ouders heeft exclusief recht op 3 maanden van die 16. Tijdens die periode val je terug op minstens 80% van je salaris. En het werkt! Meer en meer vaders en meemoeders nemen ouderschapsverlof. Het is niet alleen goed dat we daardoor meer tijd nemen voor de kinderen, maar we herverdelen de zorgtaken en de risico’s op de arbeidsmarkt onder de genders. Daardoor daalt de gemiddelde loonkloof.
Als je de loonkloof echt wil wegwerken doe je dat niet door enkel gratuit discriminerende werkgevers aan te spreken. Je moet de manier van werken en rollenpatronen in de samenleving herbekijken. Het Zweedse model is heel progressief en zorgt voor een herverdeling van zorgtaken en risico’s op de arbeidsmarkt. Maar ook daar zien we dat vrij toe te wijzen deel van het ouderschapsverlof vooral door de moeder wordt opgenomen. En verouderde rollenpatronen wegwerken doe je onvolledig als je enkel kijkt naar de periode rond de geboorte van een kind.
Van de 30 uren week het nieuwe voltijds maken is een completere oplossing voor de loonkloof. 30 uren werken per week is niet alleen gezonder voor werknemers, maar verkleint de impact op het loon van deeltijds werken. Meer vrouwen zullen voltijds tewerkgesteld zijn en er is meer tijd voor iedereen om o.a. zorgtaken te herverdelen.
Wouter Parmentier
Hans Elsen
Tijs Hostyn