Geen gelegenheid gaat voorbij, of de regering herhaalt haar prioriteiten: jobs, jobs en jobs. Waarom deze dan niet creëren in sectoren waar al sinds jaar en dag wordt gevraagd om extra handen? Het moet bijna ideologische verblinding zijn, want een rationele verklaring is er niet voor te vinden.
Met bijna twintigduizend komen ze vandaag naar Brussel: de werknemers van de zogenaamde non-profit sectoren. We kennen deze mensen goed. We komen er mee in contact wanneer we onze kinderen naar de crèche brengen, wanneer we onze grootouders bezoeken in het bejaardentehuis, in het ziekenhuis terecht komen of iemand in de familie hebben die niet of moeilijk zelfstandig functioneert.
Ook de problemen in de sectoren waarin ze zijn tewerkgesteld, zijn ons bekend. Er zijn handen tekort, al jaren lang. Mensen die nood hebben aan zorg moeten zich thuis behelpen tot er ergens een plaats vrij komt. Dit leidt tot vaak schrijnende situaties. De zorg die wel wordt verleend wordt afgemeten op een weegschaal. Zo nu en dan horen we de verhalen van zorgkundigen, die een exact tijdsbudget per patiënt te besteden krijgt. Alsof ze wagen assembleren.
Voor een regering wiens voornaamste bekommernis ‘jobs’ zijn, liggen er wel een aantal mogelijkheden, zo denk je dan. Tewerkstelling in de non-profit heeft niet alleen een grote maatschappelijke waarde, maar is ook bijzonder duurzaam. De vraag naar zorg en welzijn zal de komende jaren immers enkel nog toenemen. Evenmin hoeven we te vrezen dat deze jobs op een bepaald moment naar het buitenland verhuizen.
Daarenboven heeft de non-profit zich de afgelopen jaren bijzonder efficiënt getoond op gebied van jobcreatie. Via een systeem als de Sociale Maribel zetten werkgevers en werknemers vrijgemaakte middelen bijna integraal om in tewerkstelling. Sinds de opstart van dit fonds, intussen al meer dan 15 jaar geleden, werden op die manier minstens 25.000 jobs gecreëerd in zorg en welzijn. Welke andere sector garandeert een groei van bijna 7 procent, enkel en alleen in ruil voor lastenverlagingen?
We spreken dus over de creatie van noodzakelijke en duurzame tewerkstelling, die makkelijk kan worden gecontroleerd. Wat weerhoudt onze regeringen er dan van om dit effectief ook te doen? Er zouden ideologische motieven ingeroepen kunnen worden. Volgens de neoliberale logica is het de markt die jobs moet creëren, niet de overheid. Dat zou immers een budgettaire last met zich meebrengen, die in tijden van schaarste niet kan worden gedragen.
Maar is dat ook daadwerkelijk zo? Met oog op bijkomende tewerkstelling ligt er binnen de regering nog steeds het concrete voorstel op tafel om de vennootschapsbelasting te laten dalen van 33 naar om en bij de 20 procent. Een hervorming die een slordige 7 miljard euro moet kosten, en waarvan de effecten onduidelijk zijn. Niemand die exact kan zeggen hoeveel jobs dit gaat opleveren, welke dit zullen zijn, en of die jobs uiteindelijk niet gewoon weer gaan verdwijnen.
Of het nu rechtstreeks is of onrechtstreeks, de overheid is dus wel degelijk bereid om geld vrij te maken voor tewerkstelling. Dat heeft het ook de afgelopen jaren gedaan, veel meer nog dan onze buurlanden. Via gunstregimes en aftrekken allerhande, heeft België zelfs de grenzen van de Europese regelgeving opgezocht. Niet zo heel lang geleden zijn ze daar voor op de vingers getikt door de Europese commissie.
Waarom dan niet gewoon investeren in zorg en welzijn? We zijn op een punt gekomen waarop men zelfs de arbeidsduurvermindering in de sector wil afschaffen, om toch maar voldoende volk op de vloer te houden. Nochtans was deze regeling net ingevoerd om mensen langer aan het werk te kunnen houden. Wanneer men dit ook daadwerkelijk hard maakt, zullen sommige werknemers in de toekomst tot zes uur per week of 36 dagen per jaar langer moeten werken voor hetzelfde, karige loon.
Dit soort maatregelen zijn niet alleen provocerend, ze gaan ook nog eens voorbij aan de kern van het probleem. Eergisteren werd aangekondigd dat de kosten voor langdurig zieken die voor werklozen voor het eerst zullen overtreffen. De link is duidelijk: mensen moeten niet worden gevraagd om meer en langer te werken, er moeten gewoon meer mensen komen. Met de Sociale Maribel is er al een bijzonder efficient middel voor handen.
Het gaat dus over een gewone politieke keuze, die al dan niet kan worden gemaakt. Maar in tegenstelling tot alweer een onvoorwaardelijke lastenverlaging, zijn de winnaars in deze op voorhand bekend. De regering kan uitpakken met jobs, jobs, jobs. De sectoren kunnen de wachtlijsten wegwerken en meer kwaliteit aanbieden. En de werknemers, die blijven langer en gemotiveerder aan het werk.
Waar wacht de regering eigenlijk nog op?