De ene empathie is de andere niet

De ene empathie is de andere niet

Eindelijk! Eindelijk is die ellendig lange zomervakantie voorbij. Twee maanden slenteren, luieren, niksen: het kruipt voorwaar in de weinige kleren die we ‘s zomers al eens durven te dragen. Een zomer met modderige festivals en sport. Véél sport. Passief voor de meesten, maar dat is een detail. Een statistisch weerkundig perfect normale zomer ook. Maar het echte einde van de zomervakantie wordt natuurlijk pas écht wanneer alle schoolpoorten wagenwijd opengezet worden om de nieuwe lichting Kiplingaapjes te verwelkomen.

Nu ja bijna iedereen. Djellza B., een Kosovaarse tiener die er in geslaagd is mijn moedertaal beter te beheersen dan ikzelf, had het geluk broertjes te hebben die al eens graag met grenzen speelden en er even vaak overgingen. Zo ver dat zuslief prompt uitgenodigd werd om Erasmusgewijs haar puberaal leventje elders verder te zetten. Sommige mensen treffen het nu eenmaal. Maar als je op zo’n jonge leeftijd een dergelijke levenservaring kan opdoen, is het toch te verstaan dat ze niet meer kwam opdagen die eerste schooldag.

Eerste schooldag

Dat er bij die eerste dag al eens een traantje vloeit, is haast traditie. Het is dan ook niet min welke verantwoordelijkheid de minimensjes krijgen toegeschoven: de toekomstige dragers van onze maatschappelijke solidariteitsstelsels als pensioen, werkloosheid etc. Onder andere daarom zullen ze jarenlang worden klaargestoomd in de best denkbare condities, vooraleer hun intrede te maken op een wellicht bloeiende arbeidsmarkt vol jobs, jobs en nog meer jobs. Het beste is (terecht) niet goed genoeg en het ouderlijk gezag zal al die jaren alles doen wat ze in hun hebben om die ukkies te brengen waar ze thuishoren: de top.

En het mag dan misschien niet het meest gezonde tussendoortje zijn, dat boterhammendoosje heeft echt wel nog een klein plekje over voor dat favoriete koekje van die kleine. Het koekje dat een spontaan glimlachje tovert bij die kleine, zo rond een uur of 10. Datgene dat die appel toch net niet in staat is te doen. Die fonkelende oogjes van die kleine. Al was het maar in uw ouderlijke gedachten. Dus waarom ook niet dat koekje …

Caterpillar

Misschien omdat het gewoonweg niet meer kan? Want na amper een schooldag moeten alles samen een 6000-tal (veelal laaggeschoolde) Belgen thuis proberen uit te leggen waarom naast het koekje (of de appel als u echt aandringt) ook het beleg en waarschijnlijk nog veel meer zal verdwijnen. Per direct. Voor een korte of lange periode. Niemand die het weet of zodanig wil uitspreken. Velen die het vrezen. Dat ondanks alle vervroegde vertrekplannen bij Ford Genk, vandaag nog zowat 1 op 3 geen nieuwe job heeft, doet het ergste vermoeden voor de Caterpillars in Gosselies. Quasi niemand valt binnen de voorwaarden van (zelfs uitgebreide) vervroegde vertrekplannen wegens te jong. De streek heeft sowieso al niet bijster veel arbeidsplaatsen ter beschikking. Hoe donker kan het in Le Pays Noir en omstreken eigenlijk nog worden?

Het was geen verrassing dat politici er als de kippen bij waren om hun ongeloof de wereld in te sturen. In hun woede schaarden ze zich warempel schouder aan schouder met de syndicale partners. De actor die door hen al twee jaar straal genegeerd wordt, moet nu niet alleen helpen, maar het gewoonweg oplossen. Degoutant politiek opportunisme. Niets nieuw onder de zon, maar het stoort menig solidariteitsmedewerker. De vakbonden zullen eens te meer de mouwen opstropen en doen waar ze goed in zijn en waarom miljoenen mensen in dit land nog altijd vrijwillig lid willen worden van hun clubje: helpen, bijstaan, milderen en nog zo veel meer. Alles in functie van het geheel. Het werk van de lange adem en voor de lange termijn, vreemd aan menig politieker in dit land, eigen aan de meeste afgevaardigden.

Miljardenwinst en minibelasting

Dat op de vakbondsmanifestatie eind september de mensen van Caterpillar een prominente rol kregen vooraan de stoet is, na Delhaize (wie herinnert zich hen nog ?) en Ford Genk een vorige keer, een eerder bedroevende traditie. Het doet nu al nadenken welke onderneming deze bedenkelijke eer zal krijgen bij een volgende actie. U mag beginnen hopen dat u nog mág postvatten vanaf de tweede rij en mág meestappen uit solidariteit in plaats van als onderwerp. Laat de vakbonden zich voor een volgend keertje misschien ook inspireren door de huidige generatie politici en laat elke aanwezige manifestant een ballonnetje oplaten. Eentje met een kaartje aan met een positieve boodschap. Eentje die verbindt, niet splijt.

Caterpillar is een van de vele multinationals die miljardenwinsten boekt. Jaar na jaar. De noodzaak voor haar vertrek uit Gosselies is productiviteit noch belastingen. Het eerste ligt bij Caterpillar zeer hoog, het tweede zeer laag. Ondanks alle inspanningen van de werknemers in een zeer recent verleden, is alles voor niets geweest. Tewerkstellingsgaranties bestaan nu eenmaal niet, wat deze of gene directie u ook probeert wijs te maken wanneer ze opnieuw ongegeneerd besparingsinspanningen vraagt/eist. Rekening houdend met het huidig politieke klimaat dat lak heeft aan alles wat werknemers aangaat en sociaal overleg als een bijproduct ziet, zou u moeten weten hoe laat het ondertussen is geworden.

De ene solidariteit is de andere niet

Een zulk groot aantal werknemers zoals het sociaal drama in Gosselies opvangen en elders tewerkstellen is geen sinecure. Neem daarbij de al bestaande heksenjacht op werklozen die deze regering ingezet heeft en eens te meer is de vaststelling dat er zeer barre tijden zitten aan te komen voor de Caterpillars. Je suis Caterpillar? Het valt af te wachten of enige solidariteit Gosselies vanuit Vlaanderen écht zal bereiken. Daarvoor staan de Vlaamse politieke neuzen te confederaal gericht. En de vox populi lijkt er voorlopig schier apathisch naar te kijken. Gosselies lijkt wel het buitenland.

Net als voor de Catepillars zal voor Djellza B. en eventuele lotgenoten een oplossing niet altijd te vinden zijn binnen het algemene karakter van procedures en collectieve afspraken of wetten en is het noodzakelijk van tijd tot tijd een empathische reflex in te lassen en af te wijken van het normaal. In functie van het individu én de maatschappij. Objectief gezien zou een kind met een parcours als Djellza B. als een vaandeldrager voor integratie moeten kunnen uitgespeeld worden. Ook door een rechtse regering. Niet haar broers, maar om hen gaat het in deze niet!

Djellza Belg

Waren die broers nu toevallig Kosovaren geweest die het talent van pakweg de Belgisch-Kosovaarse Adnan Januzaj hadden, zou lobbywerk al lang het nodige hebben gedaan opdat ze móest blijven. Misschien was ze tijdens het EK wel een van die Duivelse supporters die de tricolore met enige trots om haar schouders had gelegd. Misschien was ze net als u apetrots toen Greg en Nafi er in geslaagd waren het hoogste Olympische schavotje te bestijgen. Misschien is Kosovo wel even vreemd voor u en mij als voor haar. Misschien is Djellza B. wel méér Belg dan u en ik willen zijn. Djellza Belg!

Het zou ons als maatschappij sieren dat ze op zijn minst haar laatste onderwijsjaren kan afmaken in de school waar ze thuis is en waar ze zich thuis voelt. Al dan niet via een gastgezin. Opdat we niet het volk worden dat een kind stuurt waar het niet heen kan. Een tiener wordt geacht zichzelf en haar omgeving te ontdekken, niet zichzelf te verbergen in weet ik welk hellegat.

Djellza B. en Caterpillar zijn geen vergelijkbare zaken en enkel gelijken in tristesse. Maar kunnen we het ons als bevolking veroorloven om in de ene zaak zero-empathisch te blijven en aan de andere kant te eisen dat directiekamers wél met diepmenselijke gevoelens naar de vele mensen achter de miljardenwinsten kijken?

Foto overgenomen van Belga